Çok eski tarihe sahip olan şehirlerimizden biri olan Diyarbakır, bu özelliği ile tarihi eser bakımından oldukça zengindir. Bu nedenle gezilecek ve görülecek yer olarak çok geniş bir listeye sahiptir. Kendine özgü kültürü ve eskilerden gelen değerleri ile gezilip görülmesi gereken önemli şehirlerimizden biri olma özelliği taşımaktadır. Birçok devletin merkezi olduğu gibi ticaretin yapıldığı nokta olması ile farklı kültürlerin kaynaşması ile zengin bir şehir haline gelmiştir.

Ulu Camii

Anadolu’nun en eski camilerinden biri olma özelliği taşıyan Ulu Camii milattan sonra 639 yılında Mar-Toma Kilisesi iken İslam ordularının şehri ele geçirmesi ile camiye çevrilmiştir. Kara taştan yapılan cami oldukça sağlam bir yapıya sahiptir ve günümüze kadar varlığı korunmuştur. Cami incelendiğinde duvarlarda birçok kitabenin olduğu görülmektedir. Ayrıca iki bölümden oluştuğu gibi iki farklı medrese, avlu, külliye ve doğu batı maksureden oluşmaktadır. Sekiz yüz yıllık bir güneş saati bulunmaktadır. Bu saat El-Cezire tarafından yapılmıştır.

Behram Paşa Camii

Mimar Sinan’ın eserlerinden biri olan Behram Paşa Camii Behram Paşa tarafından yapılmıştır. 1572 yılında inşa edilen cami kesme taştan yapılmıştır ve süslü minarelere sahiptir. Caminin sağ ve sol sahanları sıkıştırma tekniği ile yapılmıştır. Bu teknik modern inşaat tekniklerinde kullanılmaktadır. Caminin yapıldığı dönemde böyle bir tekniğin kullanılması şaşırtıcıdır. Cami içerisindeki duvarlarda belirli bir yüksekliğe kadar 16.yüzyıl İznik çinilerinin bulunması da camiyi özel yapan bir diğer özelliktir. 

Dört Ayaklı Minare

Diyarbakır’ın simgelerinden biri haline gelen Dört Ayaklı Minare aslında Şeyh Mutahhar Camii’nin minaresidir. Ancak zaman içerisinde minare nedeni ile camiye Dört Ayaklı Minare Camii denmiştir. Anadolu’da bulunan camiler arasında tek dört ayak üzerine kurulu minareye sahip olan bir camidir. 1500’lü yıllarda yapılan cami Akkoyunlular tarafından yapılmıştır. Ayrıca devletin en önemli eserlerindendir. Şeyh Mutahhar kabrinin bulunduğu alana yapıldığı için bu adı almıştır.

Mesudiye Medresesi

Diyarbakır’da yapılan ilk büyük medrese olma özelliği taşıyan Mesudiye Medresesi Ulu Cami ile birleşik bir yapıya sahiptir. Medresenin üzerinde buluna kitabelerden medresenin 1194 yılında yapıldığı ortaya çıkmaktadır. Medresenin avlusunda bulunan mihrapta döner taş sütunlar bulunmaktadır. Bu sütunlar oluşabilecek herhangi bir çökmenin tespiti için kurulmuştur. Ayrıca Mesudiye Medresesi Anadolu’da kurulmuş ilk üniversite olacak bilinir.

Arkeoloji Müzesi

Diyarbakır uçak bileti alarak şehri ziyaret ettiğinizde gezip görmeniz gereken yerlerden bir diğeri ise Arkeoloji Müzesi’dir. 1934 yılında kurulan müze Diyarbakır’ın ilk müzesidir. Günümüzde Neolitik Çağ, Eski Tunç, Roma, Selçuklu, Bizans, Akkoyunlu, Osmanlı gibi birçok devletin eserlerini sergilemektedir. Büyük bir alana kurulu olan müze tarih severlerin her zaman ilgisini çekmiştir. Diyarbakır ziyaretlerinizde kesinlikle gezip görmeniz gereken yerlerinden birdir.

Deliller Hanı

Diyarbakır Valisi olan Hüsrev Paşa tarafından yapılan Deliller Hanı 1527 yılında inşa edilmiştir. Hanın adı ise rehberlerden gelmektedir. Her yıl İslam ülkelerinden Hicaza gitmek amacı ile toplanan hacı adaylarına rehberler eşlik etmektedir. Bu rehberlere ise deliller denmektedir. Bu dönemlerde delillerin bu handa toplanarak kalmaları nedeni ile hana Deliller Hanı ismi konulmuştur. Günümüzde ise üç yüz kişilik restorana sahiptir. Ayı zamanda yapılan restorasyon çalışmaları ile 120 kişinin kalabileceği bir otel haline getirilmiştir.

Diyarbakır Kalesi

Çin Seddi’nden sonra dünyada en uzun ve aynı zamanda en geniş suruna sahip olan Diyarbakır Kalesi iç ve dış kaleden oluşmaktadır. Kale Sur ilçesinde bulunmaktadır. Yapılan çalışmalar ile kalenin 9 bin yıllık bir geçmişe sahip olduğu ortaya çıkmıştır. UNESCO tarafından dünya mirasları arasında yerini alan kale, aynı zamanda içerisinde birçok tarihi eseri de barındırmaktadır.